- Trafik Akışının Niteliği
Trafik ağının belli kısımlarında aşırı yüklenme meydana gelmesini önlemek için sinyalizasyon sistemi, araç akış miktarının ayarlanması ve tıkanmanın yönlendirilmesi için uygun yerlerde kılavuz veya düzenleyici nitelik taşıyacak şekilde kurulabilirler. Ancak bu durumda tıkanmanın trafik güvenliğine olan etkisi incelenmelidir.
Trafik açısından kritik karayolu veya trafik ağı kısımlarında tıkanma meydana gelmesini önlemek amacıyla akış miktarının sinyaller vasıtayla ayarlanması fayda sağlayabilir.
Şerit sayısı ikiden fazla olan karayollarında her iki yöndeki trafik yoğunluğu farklıysa ve değişkenlik gösteriyorsa, şerit kontrol sinyalleri vasıtasıyla akış yönünde değişiklikler yapılması tavsiye edilmektedir.
Mevcut kavşaklardaki trafik akışı, doğrudan inceleme veya ölçümler vasıtasıyla değerlendirilmelidir. Yeni inşa edilecek, üzerinde değişiklikler yapılacak veya sinyalizasyon sisteminin değiştirileceği kavşaklardaki trafik akışının niteliğinin değerlendirilmesi için bekleme süresi, durma ve seyahat süresi gibi niteliklerin yer aldığı hesaplama yöntemleri uygulanmalıdır.
Sinyalizasyonun bulunmadığı kavşaklarda meydana gelen trafik yığılmasıyla fazla zaman kaybı oluyorsa, kavşakta yapılacak yapısal değişiklikle birlikte sinyalizasyon kullanılması, trafik akışının rahatlamasını sağlayabilir. Sinyalizasyon kullanımı, tek bir kavşaktaki trafiğin yönlendirilmesinin dışında bütün trafik ağında trafiğin uygun şekilde idare edilmesi düşüncesiyle birlikte de kullanılabilir.
Eğer;
- Ana yolda sola dönüş yapanlar nedeniyle belli zamanlarda sürekli olarak kuyruklanma meydana geliyorsa,
- Duran taşıtlar çoğunlukla uzun süre bekliyorsa (örn. 2-3 dakikadan daha uzun),
- Bazı yayalar veya bisiklet sürücüleri belli sürenin üzerinde (örn 60 sn’den daha uzun) bekliyorlarsa,
Kavşaklardaki trafiğin belli önlemlerle iyileştirilmesinin gerekliliği üzerinde durulmalıdır.
Toplu taşıma araçları, geçiş üstünlükleri olan hatlar veya sola dönüş yapanlar nedeniyle kavşaklarda engelleniyorlarsa, toplu taşıma araçlarının lehine sinyal kontrolü söz konusu olabilir.
- Yakıt Tüketimi
Sinyalizasyon sistemlerinin kurulmalarının birincil nedeni yakıt tasarrufu değildir. Ancak bu sistemler kurulurken veya sistemlerde değişiklikler yapılırken, yakıt tüketimi de göz önünde bulundurulmalıdır.
Genelde trafik akışını geçerli azami sınırlar içerisinde eşit hızlarda tutan bütün kontrol yöntemleri yakıt tüketimini azaltmaktadır. Trafik yoğunluğu açısından gerekli olan devre süresinden daha büyük bir değer seçilmelidir. Trafik akışının dalgalanmalarına göre ayarlanmış sinyal programların değişim süreleri de yakıt tüketiminin düşürülmesine katkıda bulunmaktadır.
Sinyalizasyon sisteminin, trafiğin yoğun olmadığı sürelerde kısmen kapatılması ve ek olarak yeşil dalga için mantıklı hız değerlerinin belirlenmesi yakıt tasarrufuna az da olsa katkıda bulunmaktadır.
- Egzoz Gazı Emisyonları
Sinyalizasyon kontrolü, yakıt tasarrufu ile birlikte, çoğu egzoz gazı bileşenlerinin de azaltılmasını sağlamaktadır. Durma sayısının azalması ve çok sayıda kavşak üzerinden gerçekleşen sabit hızla seyir, egzoz gazı emisyonu üzerine olumlu katkı yapmaktadır. Bu durum özellikle yoğun yaya geçişinin ve bisiklet trafiğinin olduğu bölgelerde önemlidir.
Motorların sinyallerde kapatılması, sadece durma süresinin uzun olduğu durumlarda motoru durdurma sayesinde elde edilen emisyon azalmasıyla motorların tekrar çalıştırılması sırasında meydana gelen emisyon artışının farkına bağlı olarak olumlu emisyon değerlerinin meydana gelmesini sağlamaktadır. Bu bağlamda egzoz gazı bileşenleri farklılıklar göstermektedir. Kırmızı ışıkta durma süresi ancak 50-60 saniyeyi aştığı zaman genel anlamda egzoz gazı emisyonlarında bir düşüşten bahsedilirken, yakıt tasarrufu motorun kısa süreli olarak kapatılmasında dahi meydana gelebilmektedir.
- Gürültü Emisyonları
Gürültü emisyonu için aynı çerçevede sürüş şeklinin kavşağa yaklaşma anındaki hız seviyesinin yanında sinyal kontrolü de önem taşımaktadır. Durma sayısının ve yaklaşma bölgesinde hızlanma evresiyle birlikte uzun gecikmelerin azaltılması (özellikle ağır taşıtlar için), ortalama değerin düşürülmesine özellikle trafik yoğunluğunun az olduğu zamanlarda (örn. geceleri) oldukça önemli katkı yapabilir. Ancak farklı kontrol yöntemleri vasıtasıyla gürültü emisyonunda belirgin farklar görülememiştir.
- Hedef Çakışmalarının Dengelenmesi
Sinyal kontrolünün hedefleri trafik olgusunda yer alan katılımcılarla o bölgede ikamet edenlerin ihtiyaçları, menfaatleri ve talepleri tarafından belirlenmektedir. Yayalar, bisiklet sürücüleri, toplu taşıma araçlarında bulunan yolcular ve ağır taşıt sürücüleri, birbirlerinden bağımsız olarak sinyallerin trafik akışının kendileri için daha güvenli ve rahat olacak şekilde ayarlanmasını talep etmektedirler. Ancak bütün grupların istekleri aynı anda yerine getirilemeyeceğinden, hedef çakışmaları adı verilen durum meydana gelmektedir.
Sinyalizasyon sisteminin tasarlanmasında trafik katılımcılarının tümüyle birlikte çevre de oturanlar da göz önünde bulundurulmalı ve birbirlerine rakip talepler önceliklerine göre dengelenmelidir.
